Zmiany skórne

Przyczyny zmian skórnych mogą być różnorodne. Należą do nich:

• stres,
• nieprawidłowe odżywianie,
• stany zapalne,
• choroby nowotworowe,
• choroby układu immunologicznego,
• środki chemiczne,
• leki.

w większości chorób pojawiają się skórne objawy wewnętrznych zaburzeń lub skórne objawy wynikające z działań niepożądanych leków. Jedne zmiany skórne mogą mieć tylko niewielkie znaczenie estetyczne, inne na kilka lat wcześniej sygnalizują ujawnienie się poważnych chorób. Wśród zmian obserwowanych na skórze w przebiegu chorób wewnętrznych możemy wyróżnić: rumień, łuszczenie się naskórka, suchość, zakażenia bakteryjne, zakażenia wirusowe, zakażenia grzybicze, znamiona, stwardnienia i guzki, obrzęki, rozstępy, bliznowce, brodawki wirusowe, trądzik, wypadanie włosów, rozszerzone naczynka i naczyniaki, siniaki, pęcherzyki, wypryski, pokrzywkę, łojotok, przebarwienia.

Każda z powyższych może być niewinną zmianą lub objawem poważnych zaburzeń w organizmie. Żadnej zmiany nie wolno lekceważyć. Pewne zmiany są typowe dla różnych okresów życia, lecz nadal ich duże nasilenie zawsze wiąże się z zaburzeniami, które trzeba zdiagnozować i leczyć. Często nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak dużo informacji o naszym zdrowiu dostarcza nasza skóra.

O jakich chorobach mogą świadczyć zmiany skórne?

• choroby układu oddechowego - główny problem stanowi niedotlenienie skóry, objawiające się szarym lub sinym zabarwieniem, suchością, gorszą regeneracją po zabiegach estetycznych oraz gorszym gojeniem się ran.
• stres - wpływając na gospodarkę hormonalną, pogarsza stan skóry. Osoby zestresowane cierpią z powodu nasilenia trądziku i wszelkich zmian zapalnych na skórze. Stres zawsze nasila przebieg atopowego zapalenia skóry czy pokrzywki.
• niedokrwistość i inne choroby układu krwiotwórczego - bladość skóry lub bardzo zaczerwieniona skóra.
• niewydolność serca - problemy naczyniowe widoczne na twarzy.
• brak odpowiedniego nawodnienia - suchość i wiotkość skóry, większa liczba zmarszczek i szybsze starzenie się.
• zaburzenia wchłaniania lub odżywiania - pogorszenie jakości skóry, jej napięcie, koloryt, regeneracja, a także przyspieszone starzenie.
• choroby układu pokarmowego, nowotwory - zmiany takie, jak rumień guzowaty, pęcherzyki, krostki, afty, zmiany łuszczycowe czy liczne brodawki mogą na wiele lat wyprzedzać chorobę podstawową. Zawsze w takim przypadku należy wykonać kolonoskopię oraz specjalistyczne badania kału i krwi. U pacjentów z trudno leczącym się trądzikiem różowatym i przewlekłymi pokrzywkami warto wykonać badanie kału na obecność Helicobacter Pylori – bakterii, która jest często przyczyną zapalenia błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, a także może powodować rozwój raka żołądka.
• choroby metaboliczne, jak cukrzyca, dna moczanowa czy zaburzenia lipidowe - zaburzenia ukrwienia, zakażenia, świąd, złogi w skórze. Cukrzyca prowadzi do powstawania wielu rodzajów zmian skórnych. Niektóre z nich są niegroźne i mało specyficzne, inne znacznie poważniejsze i charakterystyczne dla tej choroby. Skóra pacjenta z cukrzycą jest sucha, nadmiernie łuszcząca się i ma skłonność do wyprysków. Chorym często towarzyszy uciążliwy świąd, a spowodowane nim nadmierne drapanie prowadzi do powstawania mikrourazów i nadkażeń bakteryjnych czy grzybiczych. U osób starszych swędzenie dotyczy zwykle całego ciała. w przypadku młodszych pacjentów jest ono miejscowe i często lokalizuje się w okolicy odbytu i narządów moczowo-płciowych. w przebiegu cukrzycy mogą występować zmiany skórne o różnym natężeniu, takie jak:
  1. świąd skóry,
  2. infekcje bakteryjne, między innymi róża,
  3. zakażenia grzybicze,
  4. twardość skóry i zespół sztywnych rąk,
  5. bullosis diabeticorum,
  6. ziarniniak obrączkowaty,
  7. bielactwo nabyte,
  8. zespół stopy cukrzycowej,
  9. obumieranie tłuszczowate.

• choroby wątroby - zmiany liszajowate w okolicy nadgarstków, stawów skokowych, a także na grzbietach rąk i stóp. Często w badaniu lekarskim obserwujemy także zmiany w śluzówce jamy ustnej. W przypadku pojawienia się pajączków naczyniowych na klatce piersiowej i szyi warto wykonać USG wątroby, żeby wykluczyć jej marskość.
• nowotwory - swędzące rogowacenie ciemne w fałdach skórnych pachwin, pach, szyi, twarzy czy pod pępkiem i pod piersiami może towarzyszyć rakowi żołądka, płuc czy jelit. Duży i nagły wysiew brodawek łojotokowych często związany jest z rakiem żołądka lub jelita grubego.

U kobiet, u których rozwija się rak sutka, zmiany w obrębie skóry piersi mogą obejmować zaciągnięcie skóry nad guzem, obrzęk skóry, „skórkę pomarańczy”, zaczerwienienie skóry i jej owrzodzenie. Naciek skóry lub jej owrzodzenie to objaw zaawansowanego raka piersi podobnie jak guzki satelitarne.

• zaburzenia odporności - pojawienie się nawracających brodawek wirusowych, opryszczki czy półpaśca stanowi objaw niesprawnie działającego układu odpornościowego. Każda przewlekła infekcja wirusowa niszczy układ immunologiczny, a to nasila pojawianie się kolejnych objawów skórnych.
• zaburzenia hormonalne - zmiany fizjologii skóry, przebarwienia skóry. Niedoczynność tarczycy powoduje suchość skóry, obrzęk, zmniejszone ocieplenie, zaś niewydolność kory nadnerczy wiąże się z nadmierną pigmentacją odkrytych części ciała, genitaliów, zmian na paznokciach. Nadmierne wydzielanie kortyzolu to liczne rozstępy, trądzik, zmiany naczyniowe.
• choroby autoimmunologiczne - mogą one prowadzić do zaburzeń pigmentacji skóry, jej sztywności, nadwrażliwości na światło słoneczne, owrzodzeń, rumienia czy wypadania włosów.

Zmiany skórne pojawiają się również jako objawy chorób rzadkich.

• w chorobie Fabry'ego obserwujemy angiokeratomię, czyli zmiany skórne wynikające z miejscowego poszerzenia naczyń krwionośnych w powierzchownych warstwach skóry. Zmiany występują jako skupiska punktowate, ciemnoczerwone lub sine, niekiedy lekko się łuszczą. Na obszarze od poziomu pępka do poziomu kolan jest ich zwykle najwięcej, szczególnie w okolicy pępka i narządów moczowo-płciowych. Występują też często na pograniczu czerwieni wargowej, w błonie śluzowej jamy ustnej i na spojówkach. Na ogół są symetryczne i nie bledną po uciśnięciu.
• w chorobie HAE, czyli wrodzonym obrzeku naczynioruchowym, pojawiają się obrzęki zlokalizowane obwodowo, głównie na dłoniach i stopach oraz centralnie, w obrębie śluzówek górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego. Szczególnie niebezpieczne dla pacjentów są obrzęki w obrębie krtani i górnych dróg oddechowych, gdyż stanowią dla nich zagrożenie życia związane z zamknięciem dróg oddechowych. Wystąpienie napadu często jest poprzedzone złym samopoczuciem, zmęczeniem, lokalnym drętwieniem i pieczeniem skóry oraz serpentynowatymi zmianami na skórze o charakterze rumienia brzeżnego.
• Przy chłoniaku skórnym T-komórkowy (CTCL) większość pacjentów doświadcza objawów skórnych od wczesnego stadium choroby. Są one jednak niespecyficzne i mogą być mylone z innymi schorzeniami skóry takimi jak: atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy reakcje alergiczne. w późniejszych stadiach CTCL zmiany skórne przechodzą w postać guzowatą, dochodzi do zajęcia przez zmiany chłoniakowe węzłów chłonnych i innych organów wewnętrznych. w zaawansowanych stadiach choroby obserwuje się m.in.: występowanie owrzodzeń, wtórnych zakażeń bakteryjnych na zmianach skórnych, powiększonych węzłów chłonnych, jak również uciążliwego świądu skóry oraz bólu. Zwiastunem najczęstszego chłoniaka skóry, ziarniniaka grzybiastego, może być świąd, a także zmiany rumieniowe i naciekowe zajmujące obszary nieeksponowane na promienie słoneczne, czasem erytrodermia, czyli uogólniony stan zapalny, zaczerwienienie prawie całego ciała. Większość chłoniaków wywodzących się ze skóry charakteryzuje się wieloletnim przebiegiem.

Na wszelkie zmiany skórne pojawiające się w przebiegu różnych chorób nakłada się destrukcyjne działanie czynników środowiska, przed którymi uszkodzona wcześniej skóra nie potrafi się bronić. Rozpoznanie niepokojących zmian skórnych zawsze powinno wiązać się ze skierowaniem pacjenta do internisty i na badania specjalistyczne.