Wypełnij kwestionariusz
internetowy, a my
postaramy się pomóc!
Udar mózgu jest to inaczej zespół objawów neurologicznych, powstałych w wyniku nagłego zatrzymania dopływu krwi do mózgu. Powstaje, gdy duża tętnica doprowadzająca krew do mózgu lub mała tętniczka wewnątrzmózgowa ulegnie zamknięciu, dużemu zwężeniu lub pęknięciu i nie doprowadzi krwi z tlenem i substancjami odżywczymi do określonego obszaru mózgu.WHO definiuje udar mózgu jako kliniczny zespół, charakteryzujący się nagłym pojawieniem tzw. objawów ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń, które, o ile nie spowodują wcześniej zgonu, utrzymują się dobę oraz nie mają innego podłoża niż przyczyna naczyniowa.
Udar jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności, umieralności i chorobowości społeczeństwa. Udar, zaraz po chorobach układu krążenia oraz nowotworach, zajmuje 3 miejsce wśród najczęstszych przyczyn zgonów. Według statystyk ponad 60% osób, które przeżyły udar, boryka się później z mniejszą lub większą niepełnosprawnością ruchową, a połowa z nich traci samodzielność i wymaga stałej rehabilitacji i opieki.
Wyróżnia się niedokrwienny i krwotoczny udar mózgu. Udar niedokrwienny, inaczej nazywany zawałem mózgu, jest jedną z najczęściej występujących postaci udaru mózgu. Szacuje się, że występuje w około 80% wszystkich przypadków. Do głównych przyczyn powstania niedokrwiennego udaru mózgu zalicza się:
Wyróżnia się czynniki ryzyka niemodyfikowalne. Nie podlegają one zmianie i nie mamy na nie wpływu, głównie chodzi o wiek, płeć, czynniki genetyczne. Czynniki ryzyka modyfikowalne, to te, na które mamy wpływ i możemy je zmieniać.
Niemodyfikowalne czynniki ryzyka:
Modyfikowalne czynniki ryzyka:
Zdarza się, że zanim dojdzie do pojawienia się objawów neurologicznych, pojawiają się objawy ostrzegawcze. Jest to tzw. mały udar, znany także pod nazwą przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA – transient ischemic attack). Objawy małego udaru utrzymują się zwykle 15-60 minut, najdłużej 24 godziny i same ustępują całkowicie.
FACE – twarz, ARM – ramiona, SPEECH – mowa, TIME – czas. Jeśli istnieje podejrzenie, że ktoś może właśnie przechodzić udar, wystarczy poprosić go o wykonanie trzech prostych czynności, które są elementem testu F.A.S.T.:
Najlepszym sposobem zapobiegania udarowi mózgu są regularne kontrole u lekarza, badania okresowe, stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety, regularne ćwiczenia oraz unikanie palenia tytoniu i picia zbyt dużej ilości alkoholu.
Zmiana stylu życia może zmniejszyć ryzyko wystąpienia problemów, takich jak: miażdżyca, wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu. Wprowadzenie tych zmian może zmniejszyć ryzyko kolejnego udaru w przyszłości.
w udarze mózgu najlepszy efekt leczenia można osiągnąć w pierwszych godzinach od wystąpienia objawów, w związku z czym konieczne jest natychmiastowe podjęcie właściwych działań, do których przede wszystkim należą:
Jak najszybciej powinno być wdrożone:
Niedokrwienie mózgu występujące przed 45. rokiem życia to blisko 10% zachorowań.
Objawy choroby u młodych są dokładnie takie same jak u osób starszych. Mogą pojawić się nagle lub chory budzi się z nimi po nocy. Najczęściej obserwuje się niewyraźną mowę, wykrzywienie ust oraz osłabienie siły ręki i nogi tej samej strony ciała.
Znalezienie przyczyny udaru u młodych dorosłych jest trudne, wynika to z rzadszego występowania tradycyjnych sercowo-naczyniowych czynników ryzyka. U 1/3 chorych nie udaje się ustalić jednoznacznej przyczyny. Do najczęstszych przyczyn niedokrwiennych udarów mózgu w młodym wieku należą zatory pochodzenia sercowego. Często stwierdza się anomalie, związane z gromadzeniem się materiału zatorowego, który w niesprzyjających warunkach popłynie do naczyń mózgowych powodując udar. Tworzeniu materiału zatorowego sprzyjają również zaburzenia rytmu serca czy infekcyjne zapalenia wsierdzia. Kolejną przyczyną może być rozwarstwienie ścian jednej z tętnic. Wysokie ryzyko udaru związane jest także z wrodzonymi niedoborami w osoczu krwi białka C, białka S, czy antytrombiny III. Stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych zwłaszcza w połączeniu z paleniem papierosów wielokrotnie zwiększa szansę zakrzepicy kończącej się niedokrwieniem mózgu. Należy również zachować szczególną czujność, gdy w najbliższej rodzinie dochodziło do udarów mózgu. Trzeba wtedy zwrócić szczególną uwagę na czynniki, na które można mieć wpływ. Przede wszystkim okresowa kontrola ciśnienia tętniczego, poziomu glukozy i cholesterolu. w określonych przypadkach wskazana może okazać się diagnostyka kardiologiczna. Duże znaczenie w profilaktyce ma regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny oraz unikanie nikotyny, która jest odpowiedzialna za obkurczanie naczyń krwionośnych. w przypadku, gdy udary w rodzinie dotyczyły młodych osób, dodatkowo warto oznaczyć poziomy białka C, białka S, antytrombiny III oraz wykonać badanie obrazowe naczyń krwionośnych. Kategorycznie należy wystrzegać się narkotyków, zwłaszcza kokainy i amfetaminy. Jeśli lekarz stwierdzi czynniki ryzyka, może zalecić profilaktyczne stosowanie leków, które mogą zabezpieczyć nas przed udarem. Problem ten należy traktować niezwykle poważnie, gdyż rehabilitacja po udarze mózgu jest zazwyczaj długotrwała i nie zawsze kończy się powrotem do pełnej sprawności. Mimo stosowania nowoczesnych metod leczenia, część udarów kończy się zgonem pacjenta.
w 2017 roku ok. 6,2 miliona osób na świecie zmarło z powodu udaru (w tym 2,7 mln z powodu udaru niedokrwiennego). Udar jest drugą najczęstszą przyczyną śmierci, zaraz po chorobach serca. w 2017 roku 13% wszystkich zgonów. W Polsce szacuje się, że rocznie udar mózgu dotyka blisko 80 - 90 tys. osób, z czego 30 tys. umiera. Co 8 minut ktoś w Polsce doznaje udaru mózgu. Udar jest główną przyczyną trwałej niepełnosprawności Polaków po 40. roku życia.
Wypełnij kwestionariusz
internetowy, a my
postaramy się pomóc!
Fundacja nie pobiera opłat za usługę.
Zapoznaj się z zakładką
"Najczęściej zadawane pytania"