Węzły chłonne (limfatyczne) to drobne struktury licznie występujące w całym ciele komunikujące się z naczyniami limfatycznymi. Pełnią one istotną rolę w sterowaniu układem odpornościowym człowieka. Rozmieszczone są w istotnych miejscach organizmu (szyja, pachy, pachwiny, śródpiersie, jama brzuszna) tworząc wraz z naczyniami system limfatyczny. Ponieważ węzły posiadają w swojej strukturze wszystkie rodzaje białych ciałek krwi koniecznych do produkcji przeciwciał: limfocyty B i T, plazmocyty i makrofagi, zatrzymane w ich strukturze antygeny uruchamiają odpowiedź odpornościową komórek B, czyli produkcję przeciwciał swoistych dla wyłapanych antygenów. Tym samym węzły stają się również miejscem limfopoezy, czyli powstawania wyspecjalizowanych populacji komórek limfatycznych. Powiększone węzły chłonne to jeden z objawów, który może wskazywać na chorobę m.in. na rozwój infekcji czy stanu zapalnego, ale także może być dość wczesnym objawem choroby nowotworowej.
Najczęściej rozpoznaje się powiększone węzły chłonne szyjne, pachowe i pachwinowe. Powiększony węzeł chłonny łatwo wyczuć pod skórą jako niewielkie zgrubienie, niekiedy jego znaczne powiększenie jest widoczne gołym okiem. U dorosłych za niepokojące uznawane jest powiększenie się węzłów powyżej 1 cm. Dla pełnej diagnostyki, zwłaszcza węzłów niewyczuwalnych przez skórę należy wykonać badania obrazowe lub histologiczne.
w ponad 60% przypadków przyczynę stanowią zakażenia – bakteryjne, czyli np. zakażenia gronkowcowe i paciorkowcowe, gruźlica, błonica, mykobakterioza lub choroba kociego pazura. Powiększenie węzłów chłonnych bywa także skutkiem zakażenia wirusowego – wirusem ospy wietrznej i półpaśca, różyczki, odry, wirusowego zapalenia wątroby, mononukleozy zakaźnej, cytomegalii, a także HIV i HSV. Powiększone węzły chłonne na szyi mogą występować w przebiegu zakażenia pierwotniakowego – np. w toksoplazmozie oraz jako objaw infekcji grzybiczej, do której należą kryptokokoza i zakażenia wywołane przez grzyby dimorficzne. Powiększenie węzłów chłonnych może towarzyszyć chorobom autoimmunizacyjnym i uczuleniu na leki. Powiększone węzły chłonne mogą być wynikiem rozwoju nowotworów limfoproliferacyjnych, takich jak: chłoniak Hodgkina, chłoniaki nie-Hodgkina, ostra białaczka limfoblastyczna oraz przewlekła białaczka limfocytowa. Powiększenie węzłów chłonnych może także świadczyć o pojawieniu się u pacjenta przerzutów nowotworowych pochodzących z guzów litych.
w przypadku powiększenia węzłów chłonnych leczenie polega na wykryciu poprzez odpowiednią diagnostykę choroby podstawowej i jej skutecznym leczeniu.
Zazwyczaj powiększenie miejscowe, ograniczone do danego obszaru, oznacza przyczynę miejscową, zaś uogólnione może sygnalizować chorobę układową lub nowotwór. Twarde węzły chłonne mogą być objawem przerzutów nowotworowych, chłoniaka lub białaczki limfocytowej, a miękkie pojawiają się w gruźlicy, błonicy i ostrym zapaleniu węzłów. Bolesne węzły chłonne mogą oznaczać szybko rozwijający się stan zapalny. Nieprzesuwalność lub pakiet węzłów mają miejsce w przewlekłym procesie zapalnym lub nowotworowym.
Podstawą diagnostyki są morfologia krwi oraz ogólne badanie moczu. Nieprawidłowy wynik któregoś z nich jest wskazaniem do poszerzenia diagnostyki – niezbędne może być wykonanie dodatkowej analizy krwi i sprawdzenie poziomu stężenia białka CRP, OB oraz prób wątrobowych. Ważne jest także ogólny stan i samopoczucie pacjenta.
Od ponad pół roku towarzyszą Ci
niepokojące dolegliwości,
do tej pory niewyjaśnione?
Ty lub Twój lekarz
podejrzewacie
chorobę rzadką?
Szukasz właściwego
specjalisty lub ośrodka?
Wypełnij kwestionariusz
internetowy, a my
postaramy się pomóc!
Wypełnij kwestionariusz
internetowy, a my
postaramy się pomóc!
Zapoznaj się z zakładką
"Najczęściej zadawane pytania"