Niedokrwienie układu nerwowego

Przyczyny niedokrwienia układu nerwowego

Główną przyczyną niedokrwienia mózgu, a tym samym niedotlenienia układu nerwowego, jest miażdżyca. Zmiany miażdżycowe rozwijają się na przestrzeni lat i nasilają za sprawą nieprawidłowej diety, stosowania używek czy siedzącego trybu życia. Powstające w ścianach tętnic blaszki miażdżycowe coraz bardziej zwężają światło naczynia, prowadząc nawet do jego całkowitego zamknięcia.

Wśród chorób i stanów prowadzących do niedokrwienia układu nerwowego można wskazać również:

• udar niedokrwienny,
• encefalopatię nadciśnieniową,
• zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego,
• chorobę Behçeta,
• układowe zapalenie małych naczyń,
• tocznia rumieniowatego układowego,
• zespół antyfosfolipidowy,
• tętniaki,
• choroby tętnic szyjnych i kręgowych,
• zaburzenia rytmu serca (np. migotanie przedsionków),
• zakrzepy, które powstają w obrębie tętnic doprowadzających krew do OUN,
• przemijający atak niedokrwienny (TIA).

Objawy niedokrwienia układu nerwowego

Niedokrwieniu układu nerwowego towarzyszą różne objawy. W przypadku niedokrwienia będącego konsekwencją udaru, u pacjenta pojawiają się trudności z wypowiadaniem się, wyraźnym mówieniem, przypominaniem sobie niektórych słów. Towarzyszą temu zaburzenia ruchowe: problemy z koordynacją (niezgrabność ruchów) i równowagą. Bardzo często wśród objawów niedokrwienia układu nerwowego pojawia się niedowład połowiczy lub porażenie ( związane z udarem). Dodatkowo widoczne są zaburzenia neurologiczne – utrata przytomności, zaburzenia świadomości oraz problemy z widzeniem (zazwyczaj w postaci podwójnego widzenia). Objawami towarzyszącymi niedokrwieniu układu nerwowego mogą być także zawroty głowy.

Diagnozowanie niedokrwienia układu nerwowego

W przypadku niedokrwienia i niedotlenienia układu nerwowego bardzo ważne jest ustalenie przyczyn tego stanu. W związku z tym wykonuje się diagnostykę różnicową, która obejmuje badania laboratoryjne (np. morfologia krwi, poziom CRP, elektrolity, badania w kierunku zakażeń wirusowych czy bakteryjnych), a także badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.

Równie istotnym elementem diagnostyki jest wywiad lekarski. Umożliwia on wyróżnienie potencjalnych przyczyn ryzyka i ustalenie kolejnych działań diagnostycznych, które przybliżą specjalistów do postawienia diagnozy i wskazania powodów niedokrwienia układu nerwowego

Leczenie niedokrwienia układu nerwowego

W przypadku leczenia niedokrwienia układu nerwowego, które powstaje w związku z udarem, w fazie ostrej stosuje się leczenie trombolityczne, kontroluje ciśnienie tętnicze krwi i dąży do uniknięcia wszelkich powikłań zakrzepowo-zatorowych.

Stosowane u pacjentów sposoby terapii ściśle wynikają z tego, co spowodowało niedokrwienie i niedotlenienie układu nerwowego. Konieczna może być rehabilitacja ruchowa, zajęcia z logopedą (zwłaszcza w przypadku zaburzeń neurologicznych związanych z afazją), interwencja chirurgiczna oraz inne. Nie da się zatem określić jednej ścieżki postępowania – terapia w związku z wystąpieniem niedokrwienia układu nerwowego jest wysoce zindywidualizowana.

Rehabilitacja po niedokrwieniu układu nerwowego

Pacjenci, u których niedokrwienie układu nerwowego skutkuje niedowładem lub porażeniem, wymagają opieki fizjoterapeutycznej. Ich rehabilitacja obejmuje zajęcia usprawniające i podtrzymujące siłę mięśniową. Działania w dużej mierze są skupione na uzyskaniu jak największej samodzielności pacjenta.

Intensywność rehabilitacji czy używane metody są ściśle związane z przyczyną wystąpienia niedokrwienia układu nerwowego oraz jego stanem wyjściowym. U pacjentów z niedowładem często wykorzystywanymi metodami rehabilitacji po niedokrwieniu układu nerwowego są PNF czy metoda Vojty.

Prognoza i rokowanie niedokrwienia układu nerwowego

Prawdopodobieństwo zgonu z powodu udaru w ciągu miesiąca od jego wystąpienia to między 13 a 35%. Jeśli przyczyną niedokrwienia układu nerwowego jest udar, to nawet połowa pacjentów, która go przejdzie, boryka się ograniczeniami sprawności (w tym ponad 20% nie chodzi samodzielnie).

Na rokowania pacjenta po niedokrwieniu układu nerwowego wpływa jednak wiele czynników, dlatego trudno sprowadzić je do uniwersalnych liczb czy wskazań, które znajdą zastosowanie w większości przypadków. Z całą pewnością na sprawność pacjenta i jego zdolność do samodzielnego funkcjonowania duży wpływ będzie miała wpływ rehabilitacja – czas jej rozpoczęcia, intensywność oraz regularność.