Białkomocz

Białkomocz, inaczej proteinuria, to zjawisko występowania białka w moczu. Proteinuria to inaczej wydalanie większej niż uznawana za prawidłową ilości białka z moczem. Białkomocz może występować fizjologicznie jako białkomocz czynnościowy, np. w stanach wzmożonego wysiłku fizycznego, stresu, odwodnienia czy gorączki. Wówczas dobowe wydalanie białka zwyczajowo nie przekracza 150 – 250 mg. Natomiast białkomocz patologiczny oznacza dobowe wydalanie białka przekraczające 300 – 500 mg.

Co powoduje Białkomocz?

Najczęstszą przyczyną białkomoczu jest zapalenie kłębuszków nerkowych. Wówczas wskutek uszkodzenia błony filtracyjnej dochodzi do zwiększonego przesączania białek w kłębuszkach nerkowych i pojawia się białkomocz kłębuszkowy. Do przesączu mogą przedostawać się IgG, IgM a także albuminy.

To ostatnie zjawisko zwane jest mikroalbuminurią – rozpoznaje się je, gdy wydalanie albuminy przekracza 30 mg/24h.

W innym rodzaju białkomoczu, zwanym białkomoczem cewkowym, w przebiegu nefropatii śródmiąższowo-cewkowych, funkcja bariery kłębuszkowej zostaje zachowana, ale występuje niedomoga nefronów. Skutkuje to zmniejszeniem reabsorpcji mniejszych białek takich jak mikroglobuliny.

Wartości białkomoczu kłębuszkowego są zazwyczaj wyższe niż cewkowego.

Białkomocz jest głównym objawem przewlekłej choroby nerek. Może być objawem wielu chorób, np. chorób układowych takich jak toczeń rumieniowaty układowy, chorób zapalnych i nowotworowych dróg moczowych.

Występuje też m.in. jako objaw towarzyszący cukrzycy, sarkoidozie, chorobie Fabry’ego, zespołowi Fanconiego, anemii sierpowatej, hemoglobinurii. w przypadku szpiczaka mnogiego i makroglobulinemii Waldenströma w moczu wykrywa się patologiczne białko zwane białkiem Bence’a-Jonesa.

Objawy białkomoczu

W warunkach prawidłowych średnie wydalanie białka z moczem wynosi 80 +/- 24 mg/25h. Zespół nerczycowy rozpoznaje się przy masywnym białkomoczu ponad 3.5 g/24 h. Towarzyszą mu objawy takie jak: nadciśnienie tętnicze, obrzęki (wokół oczu, wokół kostek, okolicy krzyżowej, narządów płciowych, uogólnione), krwiomocz, zmniejszenie GFR, hiperlipidemia, pienienie się moczu podczas mikcji.

Długotrwały białkomocz prowadzi do nadciśnienia, niedokrwistości, zaburzeń metabolizmu wapnia i fosforu.

Jak leczyć białkomocz?

Postęp w leczeniu choroby podstawowej i wyrównaniu w/w zaburzeń koreluje z opanowaniem/obniżeniem białkomoczu.

Jedną z metod o udowodnionej skuteczności w leczeniu białkomoczu jest blokada układu/osi renina-angiotensyna-aldosteron (RAAS). Zastosowanie np. inhibitorów konwertazy angiotensyny może spowolnić progresję niewydolności nerek.

Do badań wspomagającyh diagnostykę różnicową białkomoczu zalicza się USG, badanie osadu moczu, badania biochemiczne (w tym wskaźnik filtracji kłębuszkowej GFR, stężenie kreatyniny, wapnia, fosforanów, białka całkowitego, albuminy, OB, lipidogram). Białkomocz powyżej 1 g/24h wymaga pilnej konsultacji lekarskiej. Białkomocz jest niezależnym, istotnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego.

Kluczowym celem leczenia białkomoczu jest opanowanie nadciśnienia tętniczego, zahamowanie ukladu RAAS oraz korekcja zaburzeń wodno-elektrolitowych.