Powiększona wątroba

Wątroba jest największym gruczołem w ciele człowieka i odpowiada za:

• Produkcję żółci, substancji wspomagającej trawienie pokarmów

• Filtrowanie toksyn z krwi, takich jak leki, alkohol i narkotyki

• Regulowanie magazynowania tłuszczu, a także produkcji i uwalniania cholesterolu

• Produkcja hormonów i innych substancji niezbędnych do funkcjonowania organizmu

Powiększenie wątroby może być spowodowane zaburzeniami czynności wątroby i może być związane z rzadkimi chorobami, takimi jak choroba Gauchera, Pompego, Amyloidoza i inne

Co to jest hepatomegalia?

Powiększenie wątroby nie jest uważane za chorobę samą w sobie, ale raczej za oznakę, że coś jest nie tak.

W zależności od przyczyny, powiększenie wątroby może prowadzić do niewydolności wątroby i spowodować poważne uszkodzenie organizmu.

Powiększona wątroba powoduje ból, kłucie i rozpieranie najczęściej w okolicy podżebrowej prawej i w linii pośrodkowej ciała, w nadbrzuszu lub sródbrzuszu. Najczęstszą przyczyną hepatomegalii jest zapalenie (wirusami zapalenia wątroby typu A, B lub C), stłuszczenie lub nowotwór watroby (np. rak wątrobowokomórkowy, nowotwory wtórne/przerzuty do wątroby, mielofibroza, białaczki).

Do innych lokalnych przyczyn powiększenia wątroby zaliczamy: ropnie, torbiele, naczyniaki wątroby, zakrzepicę żył wątrobowych (zespół Budda-Chiariego), choroby dróg żółciowych, chorobę Wilsona, włóknienie i marskość wątroby, uszkodzenia toksyczne komórki wątrobowej (np. polekowe – m.in. doustne środki antykoncepcyjne, poalkoholowe), niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH), zapalenie autoimmunologiczne wątroby.

Inne choroby układowe przebiegające z powiększeniem wątroby obejmują choroby spichrzeniowe (np. glikogenoza, choroba Pompego, choroba Gauchera, Amyloidoza, Hemochromatoza), cukrzycę, zespół metaboliczny, niewydolność serca, chorobę Leśniowskiego-Crohna, sarkoidozę, zakażenia (np. mononukleoza zakaźna), zespoły mieloproliferacyjne, stany nadkrzepliwości.

Objawy powiększonej wątroby

Powiększenie wątroby może powodować ból i ostre odczucia w dolnej prawej części pleców, w górnej środkowej części brzucha lub w śródpiersiu — przestrzeni za mostkiem między płucami.

Ponadto u osób z powiększoną wątrobą mogą wystąpić również:

• Uczucie napięcia lub ucisku w okolicy tylnych żeber
• Odbijanie
• Wzdęcie
• Zmęczenie
• Ogólny dyskomfort
• Blada skóra
• Gorączka
• Ból głowy
• Swędząca skóra
• Ból stawów
• Wypadanie włosów
• Zażółcenie skóry (żółtaczka)
• Blady mocz i stolce

W zależności od przyczyny powiększenia wątroby wyniki badań biochemicznych mogą wykazać:

• Podwyższone enzymy wątrobowe: aminotransferaza alaninowa (ALT) i/lub aminotransferaza asparaginianowa (AST)
• Podwyższone stężenie bilirubiny w surowicy
• Podwyższona aktywność fosfatazy alkalicznej (ALP)
• Podwyższona aktywność gamma-glutamylotransferazy (GGT)
• Zaburzenia krzepnięcia

Jak rozpoznać powiększoną wątrobę

Oprócz badania objawowego, w celu rozpoznania hepatomegalii stosuje się badanie fizykalne i badania obrazowe, takie jak ultrasonografia (USG), tomografia komputerowa (TK) lub obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI), a także angiografię.

Można również wykonać biopsję wątroby, zazwyczaj pod kontrolą USG lub tomografii komputerowej, co pozwala na mikroskopową ocenę uszkodzonej tkanki.

Możliwości leczenia

Hepatomegalię można leczyć, ale leczenie zależy od jej przyczyny, ze szczególnym uwzględnieniem leczenia choroby podstawowej i kontrolowania niewydolności wątroby.

Leczenie może zawierać:

• Leki hepatoprotekcyjne
• Odpowiednią dietę
• Operację
• Przeszczep wątroby
• Chemioterapia
• Terapie paliatywne w przypadku nieuleczalnych nowotworów

Ponieważ wątroba odgrywa kluczową rolę w ogólnym funkcjonowaniu organizmu, identyfikacja pierwotnej przyczyny hepatomegalii jest niezbędna do otrzymania odpowiedniego leczenia.